Κατά τον στρουκτουραλιστή Roman Jakobson η φατική λειτουργία της γλώσσας είναι μια κενή ουσιαστικού πληροφοριακού περιεχομένου επικοινωνιακή ανταλλαγή. Η κενότητα της επαφής επιτελεί μια θετική τεχνική λειτουργία ελέγχου του ίδιου του συστήματος (έλα με ακούς?).
Πολλές φορές μοιάζει να είναι σκηνοθετημένη από τα πριν και να έχει γραφτεί το σενάριο. Μια στερεοτυπική φόρμουλα που κατοχυρώθηκε κοινωνικά μέσα από την επανάληψη που γίνεται συνήθεια και το αντίστροφο. Το κακό είναι ότι στις μέρες μας είναι πολλά τα τεστ διαύλου και κοινού κώδικα που δεν βοηθούν σε τίποτα πέρα από το να διατηρούν την αίγλη της δυνατότητας που δεν γίνεται ποτέ πραγματικότητα.
Ένα κλασσικό παράδειγμα φατικής λειτουργίας είναι ο διάλογος του α με τον β:
α)-τι κάνεις? Καλά?
β)-Καλά μωρέ, εσύ?
α)-Καλά κι εγώ.
β)-Άντε γεια ρε.
α)-Τα λέμε.
Αυτό είναι ένα κλασσικό “κοινωνικό τελετουργικό επικοινωνίας” που μπορεί να αναιρεθεί, προκαλώντας παρεξηγήσεις, ασυνέχειες και επιπλοκές, αν αντικαταστήσουμε απλά κάποιες λεξούλες:
α)-τι κάνεις? Καλά?
β)-Είμαι λίγο σκατά μωρέ, εσύ?
α)-Καλά κι εγώ.
β)-Άντε γεια ρε.
α)-Τα λέμε.
Εδώ ο β. προσπάθησε, χωρίς ανταπόκριση, να βγει από τη φατική λειτουργία , όπως είναι το δέον για κάποιον που θέλει να επικοινωνήσει ουσιαστικά, αλλάζοντας το σενάριο.
Το μόνο λάθος που έκανε εδώ ο β. είναι ότι δεν ρώτησε πότε…(?).
ΥΓ:Αυτά τα λίγα ενώ νιώθω τον εγκέφαλο μου να καίγεται, ακούγοντας the knife.
